Beni bilenler bilir, Uzay Yolu (Star Trek) dizilerini, filmlerini, oyunlarını severim. Çocukluğumdan beri bu böyledir, Atılgan'ı, Mr. Spock'un kulaklarını, herşeyini çok sevdim. Öyle ki, ilginç bir şekilde dünyada ilk çekilmiş Uzay Yolu filmi olan "Turist Ömer Uzay Yolunda" filmini bile her televizyonda çıktığında izledim. Ortaokul - lise zamanlarımda, TGRT'de verilen "Uzay Yolu: Yeni Nesil" (Star Trek: The Next Generation) dizisini okuldan gelir gelmez açardım. Dizinin yayın saati değiştirildiğinde güzelce küfretmiş, evdeki artık kullanılmayan video cihazını kullanılır hale getirmiş ve her gün saatini programlayarak diziyi kaydetmeye, okuldan gelince de izlemeye başlamıştım.
Peki, neden bu kadar sevdim ben bu Uzay Yolu'nu?
Uzay Yolu, "bilim-kurgu" olarak tanımladığımız sinema türünün kendisidir. Yani, sadece uzayda geçtiği için bilim kurgu filmleri arasına girmez, işin içinde bilim sonuna kadar var. Dizilerde ve filmlerde kullanılan teknolojilerin bir çoğu teker teker günlük hayatımıza giriyor. Babalarımız, dizideki otomatik kapılara hayranlıkla bakarken, biz şimdi dizideki büküm (warp) alanı yöntemi ile ışıktan hızlı gidebilmenin hesaplarını yapıyoruz.
Sadece bu mu? Yani seride, filmlerde bilim var diye mi seviyorum ben bu diziyi?
Hayır tabii ki. Serinin yaratıcısı Gene Roddenberry, basit bir diziden ziyade, bir felsefe oluşturdu. Bu felsefenin, ütopya olarak nitelendirilmesi bile mümkün, fakat bu ütopya gerçekleşmesi zor bir ütopya değil. İçimizdeki insanlığı keşfedip o yoldan gittiğimiz zaman ulaşılabilecek bir hedef.
Her ne kadar, seride "Üçüncü Dünya Savaşı"na bağlansa da, dünyanın ortak bir amaç uğrunda bir araya gelmesi ve birleşik bir Dünya kurulması, aslında işin başlangıcı. Şimdiki komplo teorileri, illuminati, yeni dünya düzeni gibi dünyayı tek bir çatı altında toplayacak distopyalardan farklı olarak, Birleşik Dünya (United Earth) kavramı, ekonomik ve siyasi değil, bilimsel temelli ve insanlığın gelişmesini ön plana alıyor. Yani, Birleşik Dünya, birkaç ailenin hegemonyasında değil, bütün dünya halklarının ortaklığında yönetiliyor. Aynı zamanda, bildiğimiz kapitalist ekonomi Uzay Yolu evreninde geçerli değil, yani Birleşik Dünya'nın temelinde ekonomik güç de yok. Seride çok fazla ekonomiden bahsedilmediği için bilemeyorum, fakat bildiğimiz para Birleşik Dünya'da (ve sonrasında Fedarasyonda) geçerli değil, ve insanlar para için çalışmıyorlar.
Tamam, iş siyasi değil, ekonomik de değil. Ama neden?
Günümüzde, hepimiz çalışıyoruz. Önümüzde hedeflerimiz var, daha büyük bir ev, daha büyük bir araba, daha çok şundan, daha pahalı bundan almak için çalışıyoruz. Yılda bir hafta deniz kenarında güneşlenebilmek için çalışıyoruz. Çalışmamızın tek amacı para kazanmak. Ne kendimize bir şey katıyoruz, ne de bizden sonrakilere iyi bir gelecek bırakmaya uğraşıyoruz. Hayatımızı bir kısır döngüye soktuk, kendi ellerimizle dünyayı yok ediyoruz. Uzay Yolu hikayesinde de aynı dönemler mevcut. Her ne kadar günümüzde pek gündemde olmasa da, genetik mühendislik yolu ile güçlendirilmiş insanlar yüzünden çıkan ilk savaş (Eugenic Wars) ve daha sonra Üçüncü Dünya Savaşı ile bu günümüzdeki yaşam tarzı sona eriyor. Pek güzel bir gelecek değil, ve inşallah bahsedilen Üçüncü Dünya Savaşı yaşanmaz. Nükleer bir savaşı ve 600 milyondan fazla ölümü bu gezegen yaşamasın. Hikayede, bu savaşlardan sonra, insanlığı bu savaşlara yönlendiren güçler yıkılıyor ve yeni bir akım ortaya çıkıyor. Bu akımda, insanlar sadece insanlığın ortak geleceği için çalışmaya başlıyor. Tıp alanında, ilaç şirketlerinin ve özel hastanelerin kar amacından çok insan hayatı öne alınıyor ve kanser ve bir çok ölümcül hastalık tedavi ediliyor. Siyasi alanda, insan özgürlükleri ön plana alınıyor ve eğitim düzeyi yüksek bireyler ile özgürlükçü demokrasi yürürlüğe giriyor. Bilimsel anlamda, insanlar uzayı keşfetmeye ve insanlık onurunu ve bu birliği uzaydaki diğer ırklara taşımaya başlıyor.
Çok ütopik değil mi?
Ulaşılamaz değil. Savaşa ihtiyacımız yok, akıllı yöneticilere ihtiyacımız var. Güç kazanmak ve birilerine saldırmak sadece geçici bir iktidar sağlar, geleceğe sağlam temeller aktarmaz. Bütün ülkeleri yenmek işe yarasaydı, Roma İmparatorluğu'ndan Cengiz Han'ın İmparatorluğuna kadar hiç bir devlet yıkılmazdı. Paraya ihtiyacımız yok, sadece ekonominin güzel dengelenmesi gerekiyor. Yapılamaz değil, mesela, EVE Online adlı oyundaki ekonomi yönetimi, dünyanın en başarılı ekonomi deneyi olarak gösteriliyor. Birilerinin hırsı değil, sadece adalet, günümüzdeki tüketim çılgınlığını durdurabilir. Önce hastalığı oluşturup sonrasında ilacını satmak değil, gerçekten tıbbi araştırmalara kaynak ayırmak, günümüzdeki bir çok ölümcül hastalığın tedavisinin bulunmasına yardım edecektir. Sadece savaşlara ve bu savaşlarda kullanılan ilaçlara ayrılan parayı kanser araştırmasına ayırsaydık, en fazla 10 yıl içinde kanser tedavisi bulunurdu. Petrol ve benzeri fosil yakıtlar için harcanan emek, yapılan savaşlar, lobi faaliyetleri ve çevre felaketleri bir kenara bırakılıp, nükleer füzyon gibi enerji kaynakları geliştirilseydi, Güneş Sistemi'ni kolonileştirmeye başlamıştık. 50 yıl önce Ay'a gidildi, uzay macerası öyle kaldı.
İşte bu yüzden seviyorum Uzay Yolu'nu. Sadece teknolojisi değil, felsefesi de günümüzde uygulanabilir. Sadece biraz cesaret ve birlik gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder